CÔNG PHU TU HÀNH ĐÍCH THỰC

Chánh Pháp

Chùa tu theo Tịnh độ tông thường có hai thời tụng kinh chính mà các vị gọi là hai thời Công Phu. Một là thời kinh buổi chiều tối gọi là Công Phu chiều; hai là thời kinh buổi sớm gọi là Công Phu khuya. Hễ ai tụng đủ hai thời kinh này xong thì được xem là đã có tu hành ngày đó rồi, đủ rồi. Và bi kịch Phật giáo bắt đầu từ đây.

Phật giáo chuyển từ sự tu hành thiền định nội tại sang hình thức tu hành bằng cách phát ra tiếng kinh bằng miệng. Người nào có giọng tụng hay trở nên có giá trị. Việc giáo hóa chúng sinh được thay thế bằng việc tụng kinh cầu an cầu siêu cho các gia chủ có nhu cầu riêng.

Một vài bộ kinh còn tự cho rằng hễ tụng kinh là được phước vô lượng hơn cả tu hành gì khác. Thế là người tụng hết sức mãn nguyện rằng mình đã có phước nhiều lắm rồi. Mà nhân quả thì thường ngược lại, ai tự cho mình đủ thì sẽ bị thiếu, ai lo lắng mình còn thiếu thì sẽ đủ.

Lời lẽ trong các bài kinh tụng đó thường là rất cao siêu, ta cứ nghe nhiều lần khái niệm vô biên vô lượng, pháp giới chúng sinh, nhất thiết chúng sinh thành Phật, độ tận chúng sinh, cúng dường Mười Phương Chư Phật. Những khái niệm lớn lao đó dễ cho ta ảo tưởng là ta tụng như vậy thì ta đã cao siêu như vậy rồi. Kết quả là sau khi tụng xong thời kinh, thời công phu, mọi người mãn nguyện giải y áo ra nghỉ ngơi và làm các việc khác. Ai có trách nhiệm thì công quả chấp tác làm vài việc của chùa, ai hời hợt thì hưởng nhàn cá nhân, thậm chí chơi game điện tử...

Nhiều tăng ni sinh tốt nghiệp các bằng cấp rồi về chùa cũng chỉ tụng kinh và đi tụng đám. Vài người cố gắng tìm cách cống hiến công sức cho việc giáo hội thêm. Mùa nóng tụng xong thời "công phu" ra là đẫm ướt y áo.

Rồi những lời kinh rõ nghĩa dần dần có vẻ nhàm, thế là các bài thần chú được bổ sung cho bí ẩn hơn. Những bài thần chú được phiên âm qua đến tiếng Việt thì hoàn toàn vô nghĩa, chẳng còn đạo lý gì nữa. Các thầy cố gắng kéo níu bằng cách rao truyền rằng bài thần chú này "linh" lắm, ai tụng sẽ được nhiều điều mầu nhiệm lắm, để khuyến khích Phật tử tụng mãi. Và như thế, người ta tụng bằng "niềm tin" chứ không còn phát huy trí tuệ nữa. Lời kinh có đạo lý rõ ràng thì còn gợi mở trí tuệ, nhưng lời kinh mà vô nghĩa thì chỉ còn sống bằng niềm tin. Càng công phu như vậy thì chỉ càng phát triển niềm tin giống như các tôn giáo khác.

Đạo Phật là đạo của trí tuệ, nhưng "công phu" riết rồi đạo Phật chỉ còn là niềm tin mà thôi vì việc tụng thần chú được khuếch trương dữ quá. Rồi ai mới chân ướt chân ráo vào chùa là phải học cho thuộc bài thần chú Lăng Nghiêm, học khóc ròng luôn vì dài quá, khó nhớ quá. Mỗi khuya lên tụng cho bằng được bài thần chú Lăng Nghiêm thì mới gọi là "công phu khuya", mới gọi là có công đức tu hành. Bao nhiêu thế kỷ qua, bao nhiêu tu sĩ Phật giáo, bao nhiêu ngày đêm tụng bài thần chú "chẳng có nghĩa gì" đó, lấy đi biết bao nhiêu công sức tu hành của tu sĩ, lấy đi biết bao nhiêu năng lượng của Phật giáo.

Nếu như thay vào thời kinh chú "chẳng có nghĩa lý gì" đó bằng những lời kinh tràn đầy đạo lý rõ nghĩa thì người tụng sẽ được thấm nhuần dần các đạo lý của Phật thì lợi ích biết bao nhiêu. 

Kết quả của việc thấm nhuần đạo lý cao quý là người tu sẽ tăng trưởng được giới hạnh, đạo đức, trí tuệ. Kế đó là người tu sẽ siêng năng nhiếp tâm tập định. Kế đó là người tu sẽ gây tạo nhiều công đức lành bằng cách phụng sự cống hiến cho Tam Bảo và chúng sinh. Kế đó là người tu sẽ nỗ lực giáo hóa độ sinh đưa nhiều người về với Phật Pháp.

Lời kinh tụng chân chính sẽ biến thành phẩm hạnh cao đẹp của tu sĩ, sẽ biến thành những việc công đức tốt lành, sẽ biến thành sức truyền bá hóa độ rộng rãi. Ngược lại, những lời kinh tụng không chân chính sẽ biến thành các tu sĩ kém phẩm hạnh, sẽ biến thành việc bê tha hư hỏng trong chùa, sẽ biến thành sự xa lánh của chúng sinh với Phật Pháp.

Vậy ta hãy nhìn lại thực trạng xem mỗi ngày bao nhiêu người đến chùa tu tập, ngày lễ hội bao nhiêu người quy hướng, việc Phật sự bao nhiêu người tham gia, số tuổi già trẻ của tín đồ là thế nào, thì phải hiểu bài kinh tụng của mình đúng hay sai.

Vậy mà nghe nói cần phải cải cách nghi thức tụng niệm thì nhiều vị hét toáng lên sợ hãi, dù biết rằng sao dạo này người ta ít đến chùa quá. Nếu không có một nghi thức chân chính để cải cách thì Đạo Phật sẽ suy yếu nhanh chóng. Thời gian chẳng còn chờ ta nữa khi mà các tôn giáo bạn ngày đêm lùng sục từng nhà để lôi kéo cải đạo.

Chúng ta ước mong sao có vị tôn túc nào biên soạn lại nghi thức tụng niệm mới, đúng với đạo lý của Phật, dễ tụng, dễ hiểu, nghe cảm động, nghe hấp dẫn, có khả năng chuyển hóa nội tâm khi tụng hằng ngày, để thay thế lại các bản kinh đã xua đuổi chúng sinh xa chùa rồi.

Khuya dậy, đại chúng đắp y lên chánh điện ngồi thiền, xả thiền xong tụng thời kinh tràn đầy đạo lý rõ nghĩa giúp diệt trừ dần bản ngã, giúp tăng thêm sự năng động cho đạo Phật... Rồi ánh bình minh lên....