Khi Biết Linh Hồn Không Có, Chúng Ta Sẽ Thờ Tổ Tiên Như Thế Nào?
COM_CONTENT_ARTICLE_HITS
(Trưởng lão Thích Thông Lạc, trích "Không Có Thế Giới Siêu Hình", TG.2011)
Nguồn: Sách: Không Có Thế Giới Siêu Hình
Khi biết linh hồn không có thì những tục lệ thờ cúng tổ tiên, ông bà từ xưa đến nay sẽ phải làm như thế nào để đúng với phong tục thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ, mà không trở thành mê tín, dị đoan, lạc hậu.
Đạo thờ cúng tổ tiên, ông bà là một nền đạo đức của dân tộc Việt Nam. Một nền đạo đức con cháu luôn tỏ lòng biết ơn ân nghĩa sâu dày của Tổ Tiên: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn”.
Nhưng chỉ vì ông bà chúng ta từ xa xưa đã lầm lạc tưởng là có sự sống sau khi chết, cho nên mới có sự cúng tế cầu an, cầu siêu; mới có làm tuần, làm tự; mới có mở cửa mả, đốt tiền vàng mã, kho đụn, quần áo bằng giấy cho người chết; và vì thế, ngày tư ngày tết mới có đưa ông táo, rước ông bà, v.v…
Cho nên đạo thờ cúng tổ tiên ông bà để tỏ lòng biết ơn đã biến trở thành đạo thờ cúng mê tín, dị đoan. Khi có sự thờ cúng mê tín dị đoan như vậy thì trong tinh thần của mọi người đều dựng lên một thế giới có linh hồn người chết. Vì thế, đến ngày giỗ, ngày Tết, ngày lễ thì làm thực phẩm mâm cao, cỗ đầy để cúng tế những linh hồn người chết mà họ tin tưởng rằng những linh hồn người chết này sẽ về thọ hưởng những thực phẩm của chúng ta dâng cúng.
Nếu quả chăng có Linh Hồn người chết mà một năm chỉ có cúng một, hai ngày thì những ngày khác Linh Hồn sẽ chết đói mất vì không được cúng thức ăn. Quý vị cứ suy ngẫm có đúng không?
Đó là một việc làm mà người xưa thiếu cân nhắc suy tư, họ chỉ biết tin theo “xưa bày nay làm” không cần phải đắn đo suy nghĩ thiệt hơn, đúng hay sai. Nên người xưa mù quáng đã trở thành những người mê tín, lạc hậu rồi truyền thừa những điều mê tín này cho con cháu nhiều thế hệ về sau, cho đến hiện nay.
Ngày nay là một thời đại văn minh khoa học, thế mà tục lệ mê tín này vẫn còn tồn tại không bỏ được. Con người ngày nay mà thiếu sáng suốt, sống trong điên đảo tưởng, điên đảo tình cảm, mê tín, lạc hậu, v.v… thì sao được gọi là con người thời đại văn minh khoa học hiện đại hóa.
Người xưa đâu phải cái gì cũng biết, cái gì làm cũng đúng. Cho nên đâu phải những gì của người xưa làm là đều đúng hết cả? Không có Linh Hồn mà người xưa bảo có Linh Hồn nên mới bày ra cúng kiếng. Nếu thật sự linh hồn có ăn uống thì những linh hồn ông bà cha mẹ của chúng ta đã chết đói từ lâu, vì mỗi năm con cháu chỉ cúng bái tế lễ có một hoặc hai lần, còn những ngày khác không cúng thì linh hồn lấy cái gì mà ăn. Quý vị cứ suy ngẫm có đúng không?
Mà nếu linh hồn có ăn thật sự thì liệu chúng ta có nuôi những linh hồn này nổi không khi họ ăn không ngồi rồi mà còn rủ rê các linh hồn khác tới ăn uống nữa.
Bởi có những phong tục tập quán lạc hậu và mê tín như vậy mà mọi người không chịu bỏ nên mỗi năm đành phải tốn hao một số tiền rất lớn về việc ma chay, tuần tự, cầu siêu, cầu an, đốt giấy tiền vàng mã,... một cách nhảm nhí, vô ích.
Như quý vị đều biết: Con người cũng là một loài động vật như bao nhiêu loài động vật khác, nhưng con người là một loài động vật cao cấp nên nhờ sự hiểu biết phát triển của con người, con người lần lần tách ra khỏi loài động vật. Nhờ tách ra khỏi loài động vật nên con người không còn sống đời sống hoang dã như các loài động vật khác. Chúng ta thấy rất rõ rệt sự tiến hóa từ cơ thể đến tinh thần của con người hôm nay. Con người có nhiều tiến bộ về mọi mặt. Chúng ta cứ thử đem so sánh người thời xưa với con người ngày nay từ cách thức ăn uống, cho đến cách thức ăn mặc và ngôn ngữ sẽ thấy loài người hiện nay đã sử dụng những tiến bộ mà không có một loài thú vật nào trên hành tinh này sánh kịp.
Từ chỗ mê mờ hiểu sai lầm con người có Linh Hồn, bây giờ chúng ta hiểu biết Linh Hồn không có. Cho nên cách thức lễ bái cúng kiếng là để tượng trưng lòng biết ơn sâu xa của chúng ta đối với những người đã khuất chứ không phải cúng thực phẩm cho những linh hồn để họ về ăn uống. Sự cúng bái là để tỏ lòng biết ân; là để kỷ niệm nhớ lại ngày mất mát to lớn trong kiếp làm người của chúng ta. Cho nên chúng ta chọn lấy ngày mất mát đó làm một ngày kỷ niệm để con cháu đoàn tụ và cũng để nhắc nhở cho con cháu nhớ đến công ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã dày công để lại cho con cháu một sự sống có ý nghĩa.
Đứng trước những hủ tục tập quán mê tín, dị đoan, lạc hậu hiện nay, chúng ta phải mạnh mẽ gạt bỏ, đừng sợ những dư luận của người quá thủ cựu cố bám theo lối mòn của người xưa lên án như thế này, như thế khác. Đó là những người quá thủ cựu để bảo vệ những hủ tục hủ lậu, mê tín, lạc hậu.
Mục đích của chúng ta gạt bỏ những hủ tục mù quáng, mê tín, lạc hậu hiện nay là vì những mê tín, lạc hậu đó thường làm hao tiền, tốn công, tốn của của mọi người mà chẳng có ích lợi gì thiết thực nào.
Chúng ta gạt bỏ những hủ tục mê tín, lạc hậu nhằm để xây dựng lại một nền văn hóa có ý nghĩa đạo đức làm người: Làm người luôn luôn phải giữ gìn ơn nghĩa trọn vẹn của tổ tiên theo nền đạo đức dân tộc Việt Nam “ăn quả nhớ kẻ trồng cây", hay "uống nước phải nhớ nguồn”, mà không bị ảnh hưởng mê tín, lạc hậu, v.v… của người xưa, của nước khác.
Chúng ta biết cơ thể con người có năm uẩn: sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn; mỗi uẩn phải làm việc theo nhiệm vụ riêng của nó. Trong một con người bình thường thì thông thường có ba uẩn làm việc, như sau:
- Sắc uẩn,
- Hành uẩn,
- Thọ uẩn.
Khi ba uẩn này hoạt động thì con người không có gì mầu nhiệm cả, nhưng khi có Tưởng Uẩn xen vào hoạt động chung với ba uẩn kia thì con người có nhiều điều mầu nhiệm mà trí thức con người không thể giải thích được, dù khoa học hiện đại cũng không thể làm sáng tỏ. Khi người ta không giải thích được những hiện tượng kỳ lạ của thân tâm con người thì người ta thường gọi hiện tượng đó là thiêng liêng hay là tâm linh.
Thường Tưởng Uẩn hoạt động theo sáu căn mắt tai mũi lưỡi thân ý của con người; có khi đồng thời nó hoạt động cả hai căn trong sáu căn; có khi nó chỉ có hoạt động nơi một căn trong sáu căn. Thí dụ khi nó hoạt động vào đôi bàn tay (căn thân) thì tay sờ vào chỗ nào có bệnh trong thân là bệnh giảm bớt hay lành hẳn. Cho nên khi Tưởng Uẩn hoạt động nơi hai bàn tay thì chúng ta gọi là "Sự Mầu Nhiệm Của Những Bàn Tay".
***